Veelgestelde vragen

De letterlijke betekenis van parodontitis is ontsteking (= itis) rondom (= para) de tand (= odont); oftewel de ontsteking van de weefsels rondom de tand of kies. Het is een bacteriële infectieziekte van het tandvlees waarbij in een gevorderd stadium het kaakbot wordt aangetast, wat verlies van tanden en kiezen tot gevolg kan hebben. Parodontitis is te wijten aan de activiteiten van specifieke bacteriën. Daarbij spelen ook verschillende andere factoren een rol, zoals: roken, systemische aandoeningen (waaronder diabetes) en mogelijk ook genetische factoren.

Gezond tandvlees heeft een roze kleur en ligt stevig rondom de tanden en kiezen. Gezond tandvlees is vastgehecht aan de tanden en kiezen. Alleen bij de rand van het tandvlees zit een smalle, ondiepe ruimte tussen het tandvlees en de tanden en kiezen. Deze ruimte wordt een pocket genoemd en is bij gezond tandvlees hooguit 3 mm diep. Gezond tandvlees bloedt niet tijdens het poetsen of het eten.

Ontstoken tandvlees kan rood, slap en gezwollen zijn. Ook kan het gaan bloeden tijdens het poetsen of het eten. Maar dit gebeurt lang niet altijd als vanzelf. Dus als uw tandvlees niet gaat bloeden tijdens het poetsen of eten, wil dat nog niet zeggen dat het gezond is. De tandarts of mondhygiënist kan tandvleesontsteking opsporen met een zogenoemde pocketsonde. De pocketsonde wordt in de smalle ruimte tussen het tandvlees en de tanden en kiezen geschoven (de pocket). Als daarbij bloeding optreedt, is het tandvlees ontstoken. 

In de mond zitten vele soorten en ontelbare hoeveelheden bacteriën. Deze hechten zich vast aan de tanden en kiezen. De laag bacteriën op de tanden en kiezen heet tandplaque. Tandplaque is zacht en kleverig en heeft een witte of gele kleur. Daardoor is het moeilijk te zien. De bacteriën in de tandplaque veroorzaken tandvleesontsteking. Ook gaatjes worden veroorzaakt door tandplaque. Tandplaque kan op den duur verkalken en wordt dan tandsteen genoemd.

Bij een beperkte groep mensen richt de tandvleesontsteking op den duur wel schade aan. Eerst laat het tandvlees los van de tanden en kiezen. De pocket, de smalle ruimte tussen tandvlees en tanden en kiezen, wordt daardoor dieper. In deze verdiepte pocket vormt zich weer een laagje tandplaque en vaak ook tandsteen. Zo gaat de ontsteking de diepte in en bereikt het kaakbot. Het kaakbot, waar de tanden en kiezen in vastzitten, wordt daardoor afgebroken. Deze vorm van tandvleesontsteking heet parodontitis. Door parodontitis kan er uiteindelijk zoveel kaakbot verloren gaan dat de tanden en kiezen los gaan staan en tenslotte uitvallen.

Bij parodontitis kan het tandvlees slap, rood en gezwollen zijn. Ook kan het gaan bloeden tijdens het poetsen of eten. Het tandvlees kan op den duur gaan terugtrekken. Een vieze smaak of een slechte adem kunnen duiden op parodontitis. In een gevorderd stadium van afbraak van het kaakbot zullen de tanden en kiezen los gaan staan en kan er ruimte tussen komen. Parodontitis geeft overigens zelden pijnklachten. Maar vaak zijn deze verschijnselen afwezig. Daardoor kan parodontitis lang onopgemerkt blijven.

Lang niet alle mensen die tandvleesontsteking hebben krijgen ook parodontitis. Dit komt onder andere doordat van persoon tot persoon verschillende soorten en aantallen bacteriën in de tandplaque voorkomen. De agressiviteit van de bacteriën kan sterk verschillen. Daardoor zal de tandplaque van de ene persoon veel schadelijker zijn dan die van een ander. Ook de algemene weerstand tegen bacteriën in de tandplaque speelt een belangrijke rol. Onder andere roken vermindert de weerstand tegen bacteriën in de tandplaque. De soorten bacteriën in de tandplaque en de weerstand tegen die bacteriën bepalen voor een belangrijk deel of iemand parodontitis krijgt.

Tandplaque boven de tandvleesrand kunt u zelf verwijderen door een goede mondhygiëne. De tandplaque onder de tandvleesrand is niet zelf te verwijderen. Dat zal de tandarts of mondhygiënist voor u moeten doen. Het verwijderen van de tandplaque en eventueel ook tandsteen uit de verdiepte pockets, wordt professionele gebitsreiniging genoemd. Zonodig wordt dit onder plaatselijke verdoving uitgevoerd. Eventueel kan de behandeling ondersteund worden met een antibioticakuur. Als uw mondhygiëne goed is en als door de professionele gebitsreiniging alle tandplaque en tandsteen uit de pockets kan worden weggehaald, zal het tandvlees genezen en zijn er geen verdiepte pockets meer. De roodheid en zwelling zijn dan weg en het tandvlees zal niet meer bloeden bij het poetsen of eten. Als de parodontitis is verdwenen, zal er geen kaakbot meer worden afgebroken. Het kaakbot dat verloren is gegaan, komt helaas niet meer terug. Door een goede, dagelijkse mondhygiëne kunt u voorkomen dat er opnieuw parodontitis ontstaat.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de handtandenborstel minder tandplaque verwijdert dan de elektrische borstel in dezelfde poetstijd. Wij zijn erg enthousiast over de tandenborstel van Braun/Oral-B. Onze ervaringen met deze borstel zijn uitstekend vanwege de ronde borstelkop die de contour van de gebitselementen goed kan volgen. Zo kunnen de ruimtes tussen de tanden beter worden bereikt. Desgevraagd gaat onze voorkeur uit naar een model met een hoog toerental en pulserende beweging (Professional Care). Vraag onze mondhygiënist om advies.

Als pockets erg diep zijn of als zij niet goed bereikbaar zijn, kan er tandplaque en tandsteen achterblijven na de professionele gebitsreiniging. Het tandvlees blijft ontstoken en de pockets blijven diep. Om die pockets toch goed te kunnen reinigen is het nodig dat een operatieve behandeling wordt uitgevoerd aan het tandvlees. Zo'n operatieve behandeling heet een flap-operatie. Bij een flap-operatie wordt, onder plaatselijke verdoving, het tandvlees losgemaakt van de tanden en kiezen. Daardoor zijn de tandplaque en het tandsteen veel beter zichtbaar en goed bereikbaar voor verwijdering. Na de reiniging wordt het tandvlees weer rond de tanden en kiezen gehecht. Het tandvlees zal daarna genezen en vast hechten aan de tanden en kiezen. Er zijn dan geen verdiepte pockets meer. 

Ook als er al veel kaakbot verloren is gegaan kan behandeling nog steeds succesvol zijn. Het is vaak moeilijk een scherpe grens te trekken in hoeverre een behandeling nog zin heeft of mogelijk is. Parodontitis geneest alleen als alle tandplaque en tandsteen tijdens de professionele gebitsreiniging of een flap-operatie worden verwijderd. Soms lukt dat niet, bijvoorbeeld als het kaakbot onder een steile hoek naar de wortels toe loopt of als er veel kaakbot verloren is gegaan tussen de wortels van kiezen met twee of meer wortels. De ontsteking blijft daar zitten en het botverlies kan verder gaan. Dan kan worden geadviseerd om die tanden en kiezen te laten trekken. Dat is een optie, als de tanden en kiezen die ernaast staan dan wel goed te behandelen zijn. Ook bij risico's voor een abces (acute ontsteking met pus) kan het verstandig zijn om de niet meer te redden tanden en kiezen te verwijderen.

Parodontitis kan weer terugkomen als een goede mondhygiëne en regelmatige nazorg achterwege blijven. Tandplaque-ophoping door ontoereikende mondhygiëne veroorzaakt opnieuw ontsteking van het tandvlees en verder verlies van kaakbot. Een goede dagelijkse mondhygiëne is daarom van groot belang. Verder is stoppen met roken een belangrijke factor voor het welslagen van de behandeling. In het algemeen is parodontale behandeling succesvol.

In principe is één keer per dag poetsen (voor het tandvlees) voldoende. Tegen het ontstaan van gaatjes is twee keer per dag poetsen met een fluoride tandpasta noodzakelijk. De kwaliteit is hierbij belangrijker dan de kwantiteit. Met het poetsen worden de kauwvlakken en zijkanten aan de wang/lip en tong/gehemelte gereinigd. Dat is goed, maar tussen de tanden en kiezen wordt op deze manier niet veel schoongemaakt. Dat is net zo belangrijk, daarom hoort dagelijks gebruik van tandenstokers en/of ragers bij een goede gebitsreiniging.

Roken heeft een negatief effect op het tandvlees en op de behandeling bij problemen. Tijdens het roken worden schadelijke stoffen (zoals nicotine) deels opgenomen in het tandvlees. Met name de nicotine remt de natuurlijke afweer en vermindert een gezonde doorbloeding. Ook herstelt het tandvlees na behandeling slechter door roken. Na het stoppen met roken zijn er bij een tandvleesontsteking vaak meer bloedingen. Dat is een teken van de herstelde doorbloeding van het weefsel.

Er zijn sterke aanwijzingen dat parodontitis samenhangt met enkele andere gezondheidsproblemen. Zowel lichamelijk als psychisch. Diabetes Mellitus, met name de niet goed ingestelde diabetes, geeft een hogere kans op parodontitis. Omgekeerd heeft parodontitis invloed op een goede instelling van de diabetes. Ook hart- en vaatziekten komen relatief meer voor bij mensen met ernstige parodontitis. Het is echter nog niet aangetoond dat parodontitis de oorzaak van deze problemen is. Psychische stress werkt weerstandsverlagend en daardoor neemt de kans op het ontstaan van parodontitis toe.

Na de professionele gebitsreiniging en na een flap-operatie kan het tandvlees terugtrekken. De tanden en kiezen lijken daardoor 'langer'. Vaak is dat niet zichtbaar omdat de lippen de tanden en kiezen voor een (groot) deel bedekken. Als het tandvlees is teruggetrokken, kunnen de wortels gevoelig zijn voor contact met warmte of kou. Deze gevoeligheid is bijna altijd tijdelijk en verdwijnt weer na enige weken tot maanden. Een goede mondhygiëne is voor herstel essentieel.

Er zijn diverse mogelijkheden: van het gebruik van speciale tandpasta's tegen gevoeligheid tot het aanbrengen van een laklaagje. Ieder bepaalt zelf welke tandpasta het meest werkzaam is, dat is persoonlijk.  In het algemeen neemt de gevoeligheid in de loop van de tijd langzaam af. Dit gebeurt omdat de zenuw in de tand of kies zich door prikkels langzaam terugtrekt.

Het ontstaan van parodontitis wordt door veel factoren beïnvloed. De bacteriën (aanwezig in tandplaque) veroorzaken infecties. De mate en groei van de ontstekingen die volgen zijn van zeer veel zaken afhankelijk. Erfelijkheidsfactoren spelen daarbij mogelijk een rol. Ook het overbrengen van bepaalde bacteriën onder familieleden lijkt mogelijk.

De totale behandeling, vanaf het eerste onderzoek tot en met de evaluatie, duurt ongeveer 6 maanden. De sessies bij de mondhygiënist duren meestal 1 uur, bij de parodontoloog variërend van 30 minuten tot 1 uur, afhankelijk van de behandelfase. Voor een nazorg behandeling wordt 45-60 minuten ingeboekt. Een chirurgische behandeling kan variëren van 1 tot 2 uur.

Het is moeilijk deze vraag te beantwoorden. Er zijn tegenwoordig vele verzekeraars met heel veel verschillende zorgpakketten. Het is voor ons onmogelijk deze te kennen. U krijgt van ons een behandelplan met codes van de verrichtingen. Met deze codes en uw polisvoorwaarden kunt u zelf (eventueel in overleg met uw verzekeringsmaatschappij) nagaan hoeveel uw zorgverzekeraar vergoedt.